Katalizator to niezwykle ważny element układu wydechowego w samochodzie. Jego zadaniem jest przede wszystkim ograniczenie emisji szkodliwych gazów, takich jak tlenki azotu (NOx), tlenki węgla (CO) czy węglowodory (HC), które są produkowane podczas spalania paliwa w silniku. Bez katalizatora samochód zanieczyszczałby środowisko naturalne i zagrażałby zdrowiu ludzi.
Katalizator składa się z kilku warstw, w tym katalizatora utleniającego, katalizatora redukcyjnego oraz warstwy ochronnej. Katalizator utleniający jest odpowiedzialny za utlenianie tlenków węgla i węglowodorów, natomiast katalizator redukcyjny redukuje tlenki azotu do azotu i tlenu. Warstwa ochronna zabezpiecza katalizator przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz wpływem wysokich temperatur.
Zasada działania katalizatora polega na przeprowadzeniu reakcji chemicznych, podczas których szkodliwe związki zostają przekształcone w nieszkodliwe gazy. W tym procesie kluczowe są metale szlachetne, takie jak platyna, pallad lub rod, które pełnią rolę katalizatorów reakcji chemicznych. Podczas reakcji szkodliwe związki ulegają utlenieniu lub redukcji, w zależności od rodzaju katalizatora.
Dlatego tak ważne jest dbanie o sprawność katalizatora i jego regularna konserwacja. Uszkodzony lub zatkany katalizator prowadzi do wzrostu emisji szkodliwych gazów, co jest nie tylko szkodliwe dla środowiska naturalnego, ale również groźne dla zdrowia ludzi. Niestety, katalizatory ulegają zużyciu wraz z upływem czasu i wymagają wymiany lub regeneracji.
W przypadku uszkodzenia katalizatora istnieje możliwość jego regeneracji, dzięki czemu można uniknąć kosztownej wymiany. Regeneracja polega na usunięciu zanieczyszczeń i powłoki ceramicznej z katalizatora, a następnie naładowaniu go nową powłoką. Jest to proces czasochłonny, wymagający specjalistycznego sprzętu i wiedzy, ale pozwala na przywrócenie sprawności katalizatora w znacznie niższej cenie niż wymiana na nowy.